روان یاب » رواشناسی فیلم » روانشناسی فیلم مستانه

روانشناسی فیلم مستانه

تاریخ : 1393/10/10
پرینت

نام این نوشتار را نمی توان نقد فیلم گذاشت بیشتر برداشت های روانشناسی از یک موقعیت فرضی می باشد که شاید می توان گفت به مثابه یک مثال برای بیان مقصود می باشد.به این معنی که موضوعی را می خواهیم تبیین کنیم و برای توضیح بیشتر از موقعیتی فرضی که در اینجا یک فیلم می باشد استفاده می نمائیم.پس نمی توان از این نوشته انتظار نقد فیلم با مبانی و اصول مشخص داشت چرا که تخصص نگارنده نقد فیلم نیست، تنها توضیح برخی موارد روانشناسی می باشد.
داستان این فیلم درباره مستانه یک سوپر استار زن ایرانی است که یک تنه زندگی خود و خواهرش را که اخیرا پدر و مادرشان را از دست داده اند مدیریت می کند و همه فکرش رسیدگی به اوضاع خواهرش است که پس از فوت والدین دچار افسردگی خفیف شده، از طرفی مستانه به امور خیر مانند یتیم خانه ها و ...می پردازد.ماجرا از جایی آغاز می شود که خسرو(استاد پیانوی خواهر مستانه) در یکی از جلسات که خواهر مستانه در ترافیک مانده بود و او با مستانه تنها بود هیجان عجیبی گرفت و به زور به مستانه تجاوز کرد و مستانه تصمیم گرفت تا از او شکایت نماید و در این راه ملالتهای زیادی دریافت نمود ولی به راه خود ادامه داد.
فیلم مستانه صرف نظر از ایرادهای حقوقی(که بهتر بود در رابطه با امور حقوقی از حقوقدانی خبره مشاوره گرفته می شد) یک ملودرام اجتماعی بود که قصد به تصویر کشاندن برخی از واقعیت های اجتماعی که مهمترین آنها نقاط کور قانون بود را داشت.
فیلم مستانه موقعیت فرضی جالبی است که می توان از این رهگذر به چند نکته روانشناسی پرداخت.مواردی مانند شخصیت افراد فیلم و برخی از اختلالات روانشناختی.

نخست مستانه نقش اول فیلم:زنی خود ساخته،امروزی،دارای معیارهای اخلاقی منحصر به فرد که خیلی از ملاکهای جامعه برای اثبات حقانیت خود استفاده نمی نماید.شیک پوش ولی با اصول.اجتماعی ولی درای مرزبندی های مشخص.باید اعتراف کرد که کار دشواری است که فرد برای رسیدن به آرمانهای والای اخلاقی یکباره دست از شهرت و نامزد خود کشیده و به جستجوی عدالت باشد. معمولا افرادی که دارای شخصیت سالمی هستند وتوانسته اند صرف نظر از محدودیتهای اجتماعی برای خود الگویی ثابت داشته باشند قادر به انجام چنین اعمالی هستند.ویکتور فرانکل در نظریه خود به عنوان لوگوتراپی(معنا درمانی) دقیقا به این مطلب اشاره می نماید که اگر معنای زندگی را درک نمائیم مسیر متفاوتی رو در پیش خواهیم گرفت و امید باعث افزایش استقامت در انسانها می گردد.اصولا خاصیت افراد خود ساخته همین است که ضمن احترام به آرمانهای انسانی برای خود دارای الگویی کنحصر به فرد می باشند و بیشتر پیشرو هستند نه پیرو.

استاد خسرو:شخصیت پردازی این فرد بسیار ضعیف می باشد زیرا تقریبا بعید است که یک استاد پیانو که به گفته خود فردی آرام می باشد و نوع رفتار و پوشش او نیز بیانگر طبیعی بودن هست به دلیل عارض شدن عشق بر او اقدام به استفاده از چاقو و اسید نماید.شاید بتوان جنون آنی او را در هنگام تجاوز تا حدودی توجیه نمود ولی الباقی رفتارها امری نسبتا بعید از چنین شخصی می باشد.البته باید گفت کلمه جنون واژه عوامانه می باشد زیرا جنون یعنی جن زدگی که پیشینیان معتقد بودند جن وارد روح انسان می شود و اختیار و اراده را از انسان سلب می نماید که در روانشناسی جدید این موضوع را به سایکوز(روانپریشی) تعبیر می نمایند که فرد دچار هذیان(اختلال در فکر) و یا توهم (اختلال در ادراک) می گردد که در این فیلم هیچ نشانه ای از حالتهای روانپریشی مشاهده نمی شد همچنین هیچ سرنخی از شخصیت آنتی سوشیال(ضد اجتماعی) نیز در استاد خسرو مشاهده نمی گردید.در کل همان طور که قبلا توضیح داده شد شخصیت پردازی این فرد قوی ارائه نگردیده بود.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD):این اختلال سندرمی (مجموعه نشانه ها) می باشد که یک فرد پس از مواجهه شدن با رویدای مخرب و آسیب زا مانند فوت نزدیکان،تجاوز جنسی،حوادث طبیعی و...به آن مبتلا می شود و نشانگان آن عبارتند از:
۱) ناآرامی و بی‌قراری، رفتارهای پرخاشگرانه، احساس بیزاری از دیگران.
۲) گوشه‌گیری و مشکلات در روابط بین فردی، به‌سختی انس گرفتن با دیگران.
۳) احساس گناه و شرمزدگی، بی‌احساسی و فقر هیجانی که از طریق جمع کردن خود و انقباض عضلات صورت می‌گیرد.
۴) واپس‌روی‌های رشدی (بازگشت به رفتارهای اولیه کودکان، شب‌اداری، مکیدن شست و...)
۵) رفتارهای تهییجی و برانگیختگی بیش از حد (حالت گوش به زنگ بودن که به محض مواجه شدن با محرک تنش‌زا شوکه می‌شود.)
۶) اختلال خواب، کابوس و خواب‌های ترسناک (رویاهای هولناک بدون محتوای مشخص).
۷) اجتناب از افکار و احساسات و حتی اماکنی که وقایع ناخوشایند را یادآوری می‌کند.
۸) تکرار خاطره‌های آسیب‌زا از قبیل مزاحمت، تجاوز و... در ذهن.
۹) تمایل به بازی‌های تکراری پیرامون حادثه‌ای که تجربه کردند (درمورد کودکان).
۱۰) اختلال در کار روزانه، مشکلات در تمرکز و آموزش.
در این فیلم رگه هایی از این نشانه برای بازیگر نقش اول (مستانه) دیده می شد. ترس از شنیدن صدای تلفن، احساس گناه و شرمزدگی،مشکل خواب و عدم تعادل و...