روان یاب » مقالک روانشناسی » مهارت مقابله با استرس

مهارت مقابله با استرس

پخش آنلاین پادکست صوتی مقالک روانشناسی

بیشتر افراد، واژه استرس را با اضطراب اشتباه می گیرند و هر دو را به یک معنا تعبیر می کنند. در حالی که اضطراب در معنای کلی کلمه، دلشوره ای مبهم بدون منبع شناخته شده و مشخص است که عموما با تپش قلب و سایر علایم بدنی همراه است. استرس یا فشار روانی واژه ای کلی تر از اضطراب می باشد. بهتر است بگوییم فرد مضطرب، خود تحت استرس (فشار روانی) می باشد. اما واژه استرس عموما به معنای فشارهای روانی ناشی از وقایع تلخ و ناگوار در زندگی نیستند.
فرد، در طول دوران رشد ( از کودکی تا لحظه مرگ ) تحت فشار های روانی گوناگون قرار می گیرد. این فشارها حتی می تواند ناشی از تحولات شادی آفرین زندگی همچون موفقیت در دانشگاه، ازدواج، تولد فرزند، تغییر مکان به محله و یا شهر بزرگ تر و ... باشد. بنابراین وقایع استرس زا لزوما وقایع تلخ همچون مرگ یک عزیز، اتمام یک رابطه عاطفی، شکست های مالی، تحصیلی و ... نیستند. استرس ها می توانند کوتاه مدت یا دراز مدت باشند. کوتاه مدت همچون یک امتحان مهم، شلوغی صف، انتظار برای یک خبر مهم و یا بلند مدت و مزمن باشند. همچون بیماری مهم یکی از اعضای خانواده و یا استرس های روزانه ناشی از ارتباط با یک همکار و یا یک رئیس پرخاشگر. استرس ها همچنین می توانند شدید یا خفیف باشند.
مهار استرس ها و هدایت آنها به سمتی که میزان آسیب کمتری از نظر بدنی و روانی تحمل کنیم، یکی از مهمترین مهارت هایی است که هر فرد باید بتواند آن را فراگیرد. روشهای مهار استرس ها گوناگون می باشند و ‌بسته به عمق، مدت و نوع استرس و همچنین تفاوت های فردی، می توان از یک یا تلفیقی از چند روش استفاده کرد.
به عنوان مثال فرد می تواند وقایع استرس زا در طول روز را در دفترچه ای یادداشت کرده و به آنها از نظر میزان فشار روانی که تحمل می کند رتبه ای از یک تا صد دهد. با شناسایی عوامل استرس زا و میزان و فراوانی آنها، گام اول را در مهار آنها به خوبی برداشته است. سپس می تواند علایم بدنی خود را نیز یادداشت کند و در لحظه از حالت های بدنی خود کاملا آگاه شود.
تغییر نگرش (شناخت) نسبت به عوامل استرس زا یکی از مهمترین راه های مقابله با آنهاست. بدین معنی که یک واقعه می تواند در ذهن فرد یک (فاجعه) تلقی شود و یا صرفا (یک اتفاق). راه حل های رفتاری عموما به همراه تغییر نگرش، در کنترل استرس ها بسیار کمک کننده هستند. همچون نفس عمیق، استفاده از روشهای ریلکسیشن (آرام سازی) به همراه موسیقی صدای طبیعت، بیوفیدبک (آگاهی از علایم بدنی و آگاهانه سعی در کنترل آنها)؛ به عنوان مثال وقتی تنفس و یا تپش قلب از ریتم اصلی خارج می شود، فرد می تواند با تنفس کنترل شده علایم را کاهش دهد و به ریتم نرمال درآورد. ورزشهای روانی حرکتی همچون شنا و یا دوچرخه سواری و یا حتی پیاده روی های کوتاه نیز می تواند به کاهش استرس ها کمک کند.